Zorgplicht blijft, ook na einde dienstverband

Een werknemer die op 31 december uit dienst gaat, kan duizenden euro’s aan pensioencompensatie mislopen omdat hij op 1 januari geen deelnemer meer is. Zulke details maken dat jouw zorgplicht als werkgever niet stopt bij de einddatum van het contract. Dit artikel zet op een rij waar je op moet letten.

Claims

Als werkgever heb je een vergaande informatieverplichting bij het informeren over de gevolgen van uitdiensttreding. Deze zorgplicht is de laatste jaren nadrukkelijker in beeld, mede omdat werknemers vaker een klacht indienen of naar de rechter stappen. Onvoldoende of onjuiste informatie kan leiden tot claims of aansprakelijkheid. Dit geldt in het bijzonder voor de pensioenregeling en de gevolgen van het beëindigen van deelname.

Verantwoordelijkheid

De pensioenuitvoerder informeert werknemers zodra de beëindiging is doorgegeven. Toch ligt er een duidelijke verantwoordelijkheid bij jou als werkgever om vooraf de belangrijkste gevolgen te bespreken en dit vast te leggen in het personeelsdossier. Zeker nu veel pensioenregelingen worden aangepast aan de Wet toekomst pensioenen is het noodzakelijk om bij einde dienstverband stil te staan bij de gevolgen. Dit geldt ook wanneer je bent aangesloten bij een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds of een cao-pensioenregeling.

Gevolgen einde dienstverband en compensatie

Pensioen is een essentiële arbeidsvoorwaarde, maar komt bij uitdiensttreding vaak nauwelijks aan bod. Toch zijn er meerdere verplichtingen. Al bij de aankondiging van een vertrek moet je nagaan welke gevolgen dit heeft. Denk aan het vervallen van bepaalde dekkingen uit de pensioenregeling.
Ook het moment van uitdiensttreding kan van invloed zijn. Veel pensioenfondsen hebben aangekondigd compensatiemaatregelen te treffen voor actieve deelnemers die nadeel ondervinden van de overstap naar de nieuwe pensioenregeling. Treedt een werknemer vlak voor de overstap uit dienst, dan kan dit betekenen dat hij geen aanspraak maakt op compensatie. Het is daarom van belang dat je de afspraken in je eigen regeling en in het transitieplan van het pensioenfonds kent.
Sommige regelingen bieden de mogelijkheid van vrijwillige voortzetting voor eigen rekening. Daarmee kan de werknemer soms alsnog in aanmerking komen voor compensatie. Dit vergt actieve voorlichting door de werkgever.

Risicodekkingen bij uitdiensttreding

Veel pensioenregelingen bevatten risicodekkingen, zoals partner- en wezenpensioen, arbeidsongeschiktheidspensioen of premievrije opbouw bij arbeidsongeschiktheid. Deze verzekeringen gelden zolang iemand deelnemer is. Bij uitdiensttreding vervallen deze meestal direct, met uitzondering van een korte uitloop van maximaal drie maanden voor het nabestaandenpensioen.
Indien de werknemer een WW- of ZW-uitkering ontvangt, kan de dekking doorlopen zolang dit recht bestaat. Ook dit is tijdelijk en moet vooraf duidelijk zijn. Bij indiensttreding bij een nieuwe werkgever vervalt de dekking van de oude pensioenuitvoerder direct. De werknemer is verplicht dit door te geven; jij moet hem hierop wijzen.
Onder de nieuwe pensioenregelingen zijn partner- en wezenpensioen altijd op risicobasis verzekerd. Dit betekent dat de dekking direct of na korte tijd eindigt bij einde deelname. De werknemer kan deze dekkingen vaak vrijwillig voortzetten, voor eigen rekening. De premie wordt dan onttrokken uit het opgebouwde kapitaal. Het informeren over deze mogelijkheid behoort nadrukkelijk tot jouw zorgplicht.
Het verdient aanbeveling om in het arbeidsvoorwaardenhandboek een passage op te nemen over de gevolgen van pensioen bij einde dienstverband, zodat dit structureel wordt vastgelegd.

Waardeoverdracht

Bij einde dienstverband heeft de ex-werknemer het recht om eerder opgebouwd pensioen over te dragen naar de nieuwe pensioenuitvoerder. Dit geldt zowel voor het laatste dienstverband als voor eerdere regelingen. Je bent verplicht werknemers op dit recht te wijzen, maar je hoeft geen advies te geven of overdracht in hun situatie zinvol is. Een korte verwijzing naar dit recht volstaat om aan je zorgplicht te voldoen.

Verplichtingen richting pensioenuitvoerder

Naast de informatieplicht richting werknemers heb je verplichtingen richting de pensioenuitvoerder. De afmelding van een werknemer moet direct worden doorgegeven. De pensioenuitvoerder kan ex-werknemers alleen tijdig informeren als de melding volledig en correct is ontvangen.
Als je nalaat dit tijdig te doen en er ontstaat schade doordat de pensioenuitvoerder zijn informatieplicht niet kan nakomen, kun je als werkgever aansprakelijk worden gesteld. Controleer daarom de afspraken hierover in de uitvoeringsovereenkomst of het uitvoeringsreglement van je pensioenuitvoerder.