Wij zijn een lunchcafé met een terras lekker in de zon in een mooi buitengebied. Onze gasten stappen graag van de fiets of uit de auto voor een drankje of gezellige lunch. Op verzoek van klanten willen we naast contante fooien ook de mogelijkheid gaan bieden voor fooien met QR-codes op de rekening en alle fooien dan maandelijks achteraf (los van het loon) contant uitkeren op de betaaldag. Omdat op zonnige dagen de fooien in het algemeen hoger zijn dan bij minder goed weer komen alle fooien in een fooienpot terecht. Die worden dan verdeeld onder de bediening naar rato het aantal gewerkte uren. Dat neemt de invloed van het weer dan weg. Is deze aanpak toegestaan of moeten we dan het QR-deel tot loon rekenen?
Praktijk
Het is een goede gewoonte om in de horeca of bij een andere service een fooi te geven als blijk van waardering. Vaak wordt nog contant gegeven, maar in de horeca gebeurt dat steeds vaker met een betaalkaart, bijvoorbeeld via een QR-code. Deze fooien komen terecht op de bankrekening van de uitbater. Hij moet ervoor zorgen dat de fooien te onderscheiden zijn van de overige betalingen. Als de fooien contant worden uitbetaald uit de fooienpot moet de uitbater er in elk geval voor zorgen dat alle fooien hierin ook contant terechtkomen. De girale betalingen moeten dus contant worden gemaakt.
Theorie
Fooien hebben een rechtstreeks verband met die dienstbetrekking en behoren daardoor primair tot het loon van art 10 Wlb. Fooien nemen al heel lang een aparte positie in binnen de wet LH en aanverwante regelgeving waardoor ze zelden tot het fiscale loon behoren.
Art 3.6 UR LB bepaalt namelijk dat:
- Fooien niet tot het loon hoeven te worden gerekend als de werknemer loon ontvangt conform het wettelijk minimumloon dan wel de cao; dus exclusief de fooien.
- Indien een werknemer in een onderneming met horeca-activiteiten niet ten minste het wettelijk minimumloon dan wel het cao-loon ontvangt, exclusief fooien, wordt het verschil tussen dat loon en het door de werkgever betaalde loon aangemerkt als loon dat door de werkgever verschuldigd is.
Indien werkgever en werknemer zijn uitgegaan van een hoger bedrag aan fooien dan het verschil tussen het referentieloon en het door de werkgever betaalde loon, dan wordt dat hogere bedrag eveneens als loon aangemerkt, bovenop het door de werkgever betaalde loon.
Jouw aanpak
Omdat de werkgever en dus ook de Belastingdienst vaak niet weten welk bedrag aan fooien een werknemer ontvangt kan de Belastingdienst niet meer doen dan regels stellen voor situaties waarin een werknemer niet het voor hem/haar geldende loon ontvangt.
Je moet zelf beoordelen welke situatie 1) of 2) van toepassing is. Er is verder geen bezwaar tegen fooien via een QR-code op de rekening, zolang de fooien maar allemaal aan de betreffende werknemers worden gegeven.
In de meeste gevallen zullen de fooien dus niet tot het loon gerekend hoeven te worden. De ontvangers van die "onbelaste" fooien moeten het totaalbedrag jaarlijks wel aangeven in hun aangifte IB. Je kunt ze daar op wijzen, maar meer kun je niet doen. Een werkgever mag deze fooien verdelen, maar mag dat ook aan de werknemer(s) over laten. De werkgever hoeft geen administratie van de verdeling van de fooien te bewaren.