Werken in twee of meer EU-landen (multi-state)

De hoofdregel bij een internationale tewerkstelling binnen EU-verband is dat de werknemer sociaal verzekerd is in het land waar hij de werkzaamheden verricht.

Werken in loondienst

Indien iemand werkzaamheden pleegt te verrichten in twee of meer landen binnen de EU/EER en Zwitserland, wordt het toepasselijke systeem anders bepaald. Er is sprake van ‘pleegt te verrichten’ indien er in tenminste 2 landen 5% of meer wordt gewerkt. Als daar sprake van is, dan gelden de multi-state bepalingen.

De hoofdregel van de multi-state werkzaamheden is dat wanneer ook substantieel werkzaamheden plaatsvinden in het land waar de werknemer woont, de sociale zekerheidswetgeving van het woonland van toepassing. Dit is ongeacht of iemand voor één of meerdere werkgevers werkt. De omvang van de werkzaamheden in het woonland moet dan in principe ten minste 25% zijn. Op basis van jurisprudentie is de 25%-grens niet keihard, maar het geldt wel als primaire richtlijn. Verder wordt de 25%-toets in de normaal gesproken beoordeeld over een periode van 12 maanden.

Indien in het woonland niet substantiële werkzaamheden (ie. 25% of meer) plaatsvinden, dan is sociale zekerheidswetgeving van toepassing van het land waar de werkgever is gevestigd.

Het komt echter voor dat een werknemer meerdere werkgevers heeft. Zijn die allebei in dezelfde lidstaat gevestigd, dan is de werknemer sociaal verzekerd in de lidstaat van beide werkgevers. Als ze allebei in een andere lidstaat gevestigd zonder dat een van de werkgevers in de woonstaat is gevestigd, dan is de werknemer in het woonland sociaal verzekerd. Als één van de werkgevers in de woonstaat is gevestigd en de andere werkgever is niet in de woonstaat gevestigd, dan geldt de sociale zekerheid van de lidstaat van de werkgever die niet in de woonstaat is gevestigd.?

Samenloop werken in loondienst en als zelfstandige

Indien iemand tegelijkertijd werkzaamheden in loondienst en als zelfstandige uitoefent, dan gaat loondienst voor. Alsdan kijkt bepaalt men enkel de socialezekerheidspositie op basis van de werkzaamheden in loondienst. Als er alsdan in meerdere landen in loondienst gewerkt wordt, dan beoordeeld men de socialezekerheidspositie op de wijze zoals hierboven is uiteengezet bij ‘Werken in loondienst’.

Of iemand werkzaamheden in loondienst of als zelfstandige verricht, bepaalt elk land zelf op basis van de eigen interpretatie. Zo kan het dus voorkomen dat iemand dezelfde werkzaamheden verricht, maar de landen van mening verschillen of dat in loondienst of als zelfstandige werkzaamheden door heeft te gaan.

Men doet er verstandig aan om een A1-verklaring aan te vragen ter bevestiging van de sociale zekerheidspositie op grond van de multi-state bepalingen.