Is het belastingplan gestoeld op wishfull thinking?
Geplaatst door Frans la Poutré (franslapoutre@2xplain.nl) op 19 november 2015
Belastingplan Wiebes dreigt te sneuvelen
35.000 banen
Er was overigens wel een oplossing voor handen. CU en SGP wilden wel beloven om voor te stemmen, als dan wel de alleenverdieners wat meer zouden meeprofiteren van de lastenverlichting. Dat vond de VVD dan weer een slecht idee, terwijl de PvdA er ook niet echt warm voor kon lopen. Het grootste probleem voor het kabinet was echter dat het voorstel van de christelijke partijen 35.000 banen zou kosten. Dat mocht in geen geval gebeuren.
Ik draai al een tijdje mee in het vak en zie dat in belastingplannen altijd wel het effect op de werkgelegenheid wordt berekend. Dat is zo vanzelfsprekend dat ik me nooit heb afgevraagd hoe dat effect nou precies berekend wordt. En vanmorgen vroeg ik me dat ineens wél af, en vroeg ik me bovendien af waarom ik me dat eigenlijk nooit eerder heb afgevraagd. Alle reden dus voor een zoektocht.
Arbeidsaanbod
Al in de eerste zin komt de aap uit de mouw: "De kern van het model is een discreet keuzemodel voor het arbeidsaanbod." Arbeidsaanbod? Ook uit de rest van de samenvatting blijkt dat het model uitrekent wat de voorgestelde maatregelen voor effect hebben op de keuze van niet-werkenden om al dan niet wél te gaan werken. Dankzij de maatregelen in het belastingplan besluiten volgens dit model dus 35.000 niet-werkenden dat zij gaan werken. Dat is heel mooi, maar het zou pas echt mooi zijn als er voor die 35.000 mensen dan ook direct een baan zou zijn. Zoals we allemaal weten is dat helaas niet het geval.
Belastingvoordeel leidt niet automatisch tot meer banen
Het is ook heel onlogisch om te denken dat belastingvoordeel voor burgers zou leiden tot meer banen. Die banen moeten immers van de werkgevers komen, en die creëren alleen banen als ze mensen nodig hebben. Bij een gericht voordeel op de arbeidskosten kunnen ze de drempel om nieuwe mensen aan te nemen mogelijk wat lager leggen, maar dat is in het belastingplan niet aan de orde. Naar mijn idee levert het belastingplan dus slechts 35.000 nieuwe werkzoekenden op.
35.000 extra banen is dus slechts wishfull thinking. Omwille van gebakken lucht neemt het kabinet nu het risico dat het belastingplan sneuvelt. De gevolgen daarvan zijn immens. Niet zo zeer in formele zin: de bestaande regelgeving blijft dan "gewoon" gelden. Maar de Belastingdienst heeft al laten weten dat de nieuwe rekenregels niet meer teruggedraaid kunnen worden. Ook in alle salarissoftware zijn de nieuwe regels al ingebouwd. Los van het belastingplan zijn er bovendien al enkele wijzigingen in de regelgeving door het parlement aangenomen. Die worden dus wél op 1 januari 2016 van kracht. Simpelweg het rekenprogramma voor 2015 blijven gebruiken is dus geen optie.
Prinsjesdag toch maar naar april?
Pikant detail: als de Belastingdienst niet terug kan, maar het belastingplan wordt verworpen, gaan we in 2016 te weinig loonbelasting betalen. De rekenprogramma's gaan immers al uit van lastenverlichting. In maart 2017 zien we de consequenties daarvan op onze IB-aangifte: een forse bijbetaling. Maart 2017? Op de 15e van die maand mogen we weer stemmen, als het kabinet tenminste de rit uit zit. De oppositiepartijen lijken dat beter te beseffen dan het kabinet.
Relevante links: