Piloot geen zzp'er: niets nieuws onder de zon
Geplaatst op 27 februari 2017 door Frans la Poutré (franslapoutre@2xplain.nl)
Het is al weer even geleden sinds ik mijn vorige blog heb geschreven. Per 1 januari ben ik teruggetreden bij 2Xplain, en de afgelopen maanden heb ik me vooral bezig gehouden met het opbouwen van een nieuw bestaan. Het reilen en zeilen van de salariswereld volg ik sinds een maand vanuit een klein huisje op een Thaise berg. Mijn voornemen is om u binnenkort eens een inkijkje te geven in de Thaise salarisadministratie, of wat daar het meeste in de buurt komt. Maar daarvoor zal ik eerst op onderzoek uit moeten; dat houdt u dus van me tegoed.
Waar ik het deze keer over wil hebben is de piloot, die volgens welingelichte kringen voor Ryanair vloog, hoewel Ryanair zegt van niets te weten. De betreffende piloot had zijn inkomen opgegeven als winst uit onderneming, maar de Belastingdienst vond dat er sprake was van een dienstbetrekking. De argumenten van de fiscus citeer ik voor het gemak even uit de uitspraak van de rechtbank:
- eiser schrijft geen facturen uit voor de geleverde prestaties;
- er is sprake van slechts één opdrachtgever;
- eiser treedt niet naar buiten om meerdere opdrachtgevers te verkrijgen;
- eiser is slechts opgeleid voor één bepaald type vliegtuig, de Boeing 737-800. Eiser is dus niet breed inzetbaar;
- eiser heeft niet aangetoond in 2011 voor een andere vliegtuigmaatschappijen dan x te hebben gevlogen;
- er is geen sprake van de vereiste zelfstandigheid. De diensten worden verricht in opdracht van de vliegtuigmaatschappij. Deze bepaalt het tijdstip van de vlucht, de bestemming en koopt ook het “tijdslot” van vertrek in;
- van eiser mag worden verwacht dat hij om veiligheidsredenen zelfstandig mag besluiten niet te vertrekken. Dat is zijn taak, maar dat zegt niks over zijn zelfstandigheid als ondernemer;
- eiser is niet zelfstandig aansprakelijk voor het uitvoeren van de afgesproken diensten;
- eiser stelt niet zijn eigen tarieven vast;
- eiser bezit noch huurt zelfstandig een vliegtuig.
We zien dus een heel rijtje criteria voorbijkomen aan de hand waarvan de Belastingdienst beoordeelde of er feitelijk sprake was van een dienstbetrekking. Met alle ophef over de Dba is de conclusie snel getrokken dat de piloot slachtoffer is van deze wel ingevoerde, maar nog niet gehandhaafde wet. Kranten en nieuwsrubrieken hebben immers vol gestaan met verontwaardigde commentaren op de “belachelijke nieuwe criteria” waaraan zzp'ers moeten voldoen.
Echter, de rechterlijke uitspraak is weliswaar pas onlangs gepubliceerd, maar dateert al uit 2013. En het belastingjaar waarover geprocedeerd werd is 2011. Er was, kortom, nog geen sprake van de Dba.
Ik heb me al vaker verbaasd over de recente ophef rond de criteria voor het beoordelen van een dienstbetrekking. Die zijn namelijk al decennia lang hetzelfde, zoals ook deze zaak weer illustreert. Dat ze aan modernisering toe zijn is zeer aannemelijk, maar ze staan los van de invoering van de Dba, hoewel de wetgever er goed aan had gedaan dat moment aan te grijpen om die criteria eens tegen het licht te houden.
Overigens had de piloot uit dit verhaal geen VAR. Onbekend is of hij deze wel had aangevraagd. Ook mét VAR was de uitspraak van de rechtbank trouwens waarschijnlijk hetzelfde geweest. De feitelijke omstandigheden gaven ook in 2011 al de doorslag. Dat dit soort uitspraken niet veel voorkwamen lag vooral aan het gebrek aan controle en handhaving. Ook wat dat betreft brengt de Dba dus niets nieuws.
Lees hier de volledige uitspraak