Terug naar vóór de Pemba?
Eigenlijk had deze blog "Terug naar vóór de bonus/malus" moeten heten, maar ik vermoed dat dat bij veel lezers geen lichtje doet branden. Vandaar dat ik de Pemba maar even als referentie heb genomen. Zo'n 25 jaar geleden werd met de Wet premiedifferentiatie en marktwerking bij arbeidsongeschiktheid de werkgever opgezadeld met de kosten van arbeidsongeschiktheid. Wie veel arbeidsongeschikten "voortbracht" ging hogere premies betalen. Niet zo gek gedacht, want in de jaren daarvoor bereikte de WAO, de voorloper van de WIA een record-aantal uitkeringsgerechtigden. De arbeidsongeschiktheid was verworden tot een voor zowel werkgever als werknemer aantrekkelijk alternatief voor ontslag. De Pemba moest ervoor gaan zorgen dat werkgevers zich gingen inspannen om te voorkomen dat werknemers arbeidsongeschikt zouden raken.
De verontwaardiging in werkgeversland was enorm, zeker toen de voorloper van de Pemba, de bonus-/malusregeling werd geïntroduceerd. In die regeling werd onomwonden benoemd dat de werkgever waarbij een bovengemiddelde uitstroom naar arbeidsongeschiktheid plaatsvond een boete kreeg, de malus. Werkgevers die juist beter presteerden dan gemiddeld ontvingen juist een bonus. Men vond het onverteerbaar dat de werkgever op die manier ook aansprakelijk werd voor arbeidsongeschiktheid die buiten zijn beïnvloedingssfeer ontstond, bijvoorbeeld door sportblessures. Een van de veel gestelde vragen was of werknemers verboden mocht worden om op skivakantie te gaan of te gaan parachutespringen.
Intussen zijn we aan het principe achter de Pemba gewend en er is regelmatig gesleuteld aan de regeling. Een van de grotere problemen met het verantwoordelijk stellen van de werkgever is dat bij kleine bedrijfjes de gevolgen buiten proporties kunnen zijn. Het kleine garagebedrijfje waar ik mijn auto in onderhoud had kan daarover meepraten. Of beter gezegd, kan daar niet meer over meepraten. De enige monteur, al 25 jaar in dienst, raakte burned out na een scheiding. Het salaris moest doorbetaald worden, dus er was geen geld voor een vervanger. De eigenaar kon niet alles in zijn eentje opvangen dus moest klussen weigeren, waardoor er minder geld binnenkwam. Nouja, ik hoef het vervolg verder niet uit te leggen.
Maar nu is het dan zover. Voor kleine werkgevers komt er een lagere premie Arbeidsongeschiktheidsfonds. Die premiekorting kan aangewend worden voor een MKB-ontzorgverzekering die het financiële risico van loondoorbetaling bij arbeidsongeschiktheid afdekt. En daarmee zijn we voor wat betreft de verantwoordelijkheid van de werkgever weer terug bij de situatie vóór de Pemba: die voelt het niet meer in zijn portemonnee als een werknemer arbeidsongeschikt wordt. Voor de overheid verandert er niks. De kosten worden nog altijd verhaald, zij het nu op een verzekeraar. Wellicht levert dat zelfs nog meer op, omdat die niet zo snel failliet zal gaan aan een claim. Wie niet de benijden vallen zijn de toekomstige arbeidsongeschikten die bij kleine werkgevers werken. Die krijgen te maken met verzekeraars, arbodiensten en re-integratiebedrijven met commerciële doelen. Of ze daar beter van worden vraag ik me af.
Praat mee op 
