De uitstoot van 8 paarden
Geplaatst door Frans la Poutré (franslapoutre@2xplain.nl) op 11 november 2015
In mijn vorige blog, over de belastingheffing bij de koning, heb ik gevraagd om eens wat te filosoferen over de daar al dan niet uit voortvloeiende bijtelling voor het gebruik van de Gouden Koets. De bedoeling van mijn oproep was uiteraard niet serieus, de conclusies slaan bij voorbaat al nergens op, maar waar ik vooral benieuwd naar was, was welke argumentering er aangevoerd zou gaan worden. Er is een aantal reacties binnengekomen, waarvan de meeste uitmonden in de conclusie dat niets bijgeteld hoeft te worden. Daarvoor worden de volgende vier argumenten vooral genoemd:
1. De koets is privé-eigendom, dus niet ter beschikking gesteld door de werkgever.
De gouden koets is een cadeau van de Nederlandse bevolking aan koningin Wilhelmina en via erving eigendom van onze huidige koning, waardoor het geen ter beschikking gestelde ‘auto’ kan zijn, betoogt Marian van Vliet. Dat is echter niet helemaal waar. De koets is namelijk eigendom van een stichting, dus je zou kunnen betogen dat deze wel degelijk ter beschikking gesteld is.
2. Het privégebruik is minder dan 500km per jaar.
Dat kan dan wel zo zijn, maar dan zal er toch in ieder geval sprake moeten zijn van een sluitende kilometeradministratie. Tenzij er natuurlijk, zoals Gregor Geuns schrijft, een "Verklaring uitsluitend zakelijk gebruik" is, of een nadrukkelijk aantoonbaar door Rutte opgelegd verbod om de koets privé te gebruiken.
3. De koets valt onder het 0%-tarief omdat er geen CO2-uitstoot is.
Dit wordt onder meer aangevoerd door Nic den Braven. En er is inderdaad weinig tegenin te brengen. Hoewel, Gerard van de Kuilen slaagt er wel degelijk in dit argument onderuit te halen. Zijn betoog vindt u onder dit blog.
Tja, als onze hoogsteigen redacteur Adelien van Leeuwen dit schrijft, wie ben ik dan om daaraan te twijfelen? Zo staat ook Marie Louise Dieleman's vaststelling dat de koets in 2016 niet ter beschikking staat (omdat deze in onderhoud is) buiten kijf. In deze "prijsvraag" gaat het echter, in tegenstelling tot onze overige informatieverstrekking, niet om de feiten. Twee inzenders onderscheiden zich nadrukkelijk van de overige, door hun standpunt met zeer gedetailleerde berekeningen toe te lichten. Gerard van de Kuilen gaat daarin het verste, met zijn gedocumenteerde berekening van het broeikas-effect veroorzaakt door paardenmest ten opzicht van dat veroorzaakt door CO2. René de Veth waagt zich niet aan die berekening, maar doet wel voorstellen in diezelfde richting. Gerard concludeert uiteindelijk toch dat er geen bijtelling is vanwege het privé-eigendom. René voorspelt dat er straks weer een bewindspersoon van verkeer over deze zaak gaat struikelen. We gaan beiden dus een Oudejaarslot toesturen. Hieronder kunt u hun inzendingen lezen. Twee fraaie staaltjes van voortborduren op ons soms onnavolgbare belastingsysteem. Alle inzenders uiteraard bedankt voor hun bijdragen.
De inzending van Gerard van de Kuilen
De gouden koets is meer dan 15 jaar oud, dus geldt in principe een bijtelling van 35% van de waarde in het economisch verkeer. Maar er is natuurlijk wel sprake van een “milieuvriendelijk vervoermiddel”. Dat betekent dat het onderste deel van de pagina geldt. Er wordt geen onderscheid gemaakt naar brandstof, dus resteert de vraag in welke CO2-uitstootcategorie de koets redelijkerwijs thuishoort. Nu is voor paarden niet CO2 het probleem, maar ammoniak. De uitstoot bedraagt 5 kg per paard per jaar (bron).
Met de 8 paarden voor de koets die gedurende 5 dagen in touw zijn t.b.v. prinsjesdag (er wordt immers ook op het strand geoefend) en uitgaande van 200 “werkbare dagen” per paard per jaar, is de uitstoot 5 * 8 * 5 / 200 = 1 kg NH3. De schadelijkheid van NH3 is duidelijk (bron), maar hoe dat gerelateerd moet worden aan CO2-uitstoot is lastiger. In Europees verband is voor een aantal stoffen het CO2-equivalent vastgesteld (http://www.emissieregistratie.nl/erpubliek/misc/glossary.nl.aspx#europese_prtr), maar ammoniak is geen broeikasgas. Uit een artikel van het RIVM blijkt op de 2e helft van pagina 2 dat CO2 een factor 100 x meer voorkomt in lucht. Dat zou betekenen dat een uitstoot van 1 kg NH3 een 100 x zo grote (relatieve) verandering teweeg brengt van de NH3-concentratie. Een verhouding 1:100 lijkt daarom redelijk. De uitstoot van de koets wordt daarom op 100 kg gezet. Een oldtimer die 5.000 km per jaar rijdt (ze worden veelal niet dagelijks gebruikt), stoot (bij 50 g uitstoot per km) jaarlijks 250 kg CO2 uit. Daarmee valt de gouden koets in de categorie “0 – 50 g/km” van de tabel en daarmee voor 2015 in de bijtellingscategorie 17% van de waarde in het economisch verkeer.
Blijft over de waarde van de koets. De koets wordt de komende 3 à 4 jaar opgeknapt en de kosten worden zorgvuldig weggepoetst binnen de begroting. Laten we het voorzichtig op 500.000 kosten/jaar begroten en er vanuit gaan dat het in 3 jaar lukt. Dan zijn de renovatiekosten 1,5 mln. Een verzekeraar vergoed reparatie niet als de kosten hoger zijn dan de restwaarde. Dat doortrekkend, zou de restwaarde zeker 1,5 mln moeten zijn. Derhalve is de bijtelling over 2015 17% over 1,5 mln = 255.000 euro. Na de restauratie is de waarde overigens fors hoger en is ook het bijtellingspercentage (dat over 2016 al naar 25% klimt) ook veel hoger. Het is dus maar goed dat de koets eigendom is van de familie en niet door de werkgever van de koning (de Staat) ter beschikking wordt gesteld. Daarmee valt de koets alleen nog maar onder de vermogensrendementsheffing, als onderdeel van het vermogen.
De inzending van René de Veth
De bijtelling van een auto van de zaak wordt oa bepaald aan de hand van de CO2-uitstoot. Over het algemeen is het zo dat hoe meer PK des te hoger de CO2-uitstoot, uitzonderingen daargelaten. Van koeien is bekend dat zij bijdragen aan het broeikaseffect, is er ook een dergelijk onderzoek naar paarden gedaan? Volgens mij nog niet. En aangezien het vaak is: "meten is weten", stel ik het volgende voor.
Allereerst zal de TU Delft samen met de universiteit van Wageningen een langdurig onderzoek moeten doen naar de CO2-uitstoot van paarden. Vervolgens zal de regering, samen met haar gedoogpartners met een wetsvoorstel komen en dit voorleggen aan de Raad van State. Deze komt met een advies dat vervolgens in de 2e kamer besproken zal moeten worden. Wellicht zal de kamer terug geroepen moeten worden van reces. Mocht de kamer er niet uitkomen, dan bestaat er altijd nog de mogelijkheid van een referendum. Naar alle waarschijnlijkheid zal er een goede polderoplossing komen vanuit de 2e kamer. Wel bijtellen, maar percentage op 0% zetten. In het onderzoek van de TU Delft en Wageningen zal ook meegenomen moeten worden wat de bijtelling doet op het moment dat er niet 8 maar 6 paarden voor de koets komen te staan. Maakt het ras nog iets uit voor de uitstoot? Een degelijk onderzoek is dus noodzakelijk. Een onderzoek van jaren, waardoor een volgend kabinet pas aan de slag kan gaan. De vraag is of wij dan nog in het vak zitten!
Verder zal ook goed gekeken moeten worden of hier sprake is van woon-werk verkeer of niet. Is het ritje naar het binnenhof zakelijk of toch privé? Heeft het feit dat de koningin mee rijdt nog invloed op het antwoord? Ook moet gekeken worden bij wie bijgeteld moet worden. Is dat de koning als gebruiker of moet bijtelling bij de "bestuurder" van de koets plaatsvinden. En als dit bij de bestuurder is, heeft de koning dan recht op 19 cent onbelaste reiskostenvergoeding. Kunnen we daarbij aansluiten bij rechtspraak over de auto met chauffeur? En is de koningin aan het carpoolen en is dat door haar werkgever georganiseerd of heeft ze dat zelf geregeld met haar man, ' s ochtends aan de ontbijttafel? Heeft zij ook recht op die 19 cent. Wellicht biedt de vrije ruimte onder de WKR nog mogelijkheden. Kortom, de vraag of bijgeteld moet worden is niet zo eenvoudig te beantwoorden.
Daarom breek ik een lans om deze Nederlandse traditie in ere te houden, laten we het vooral goed en gedegen (en dus langdurig) onderzoeken. En mocht achteraf blijken dat het toch fout gegaan is, dan kan er altijd nog een parlementaire enquetecommissie achteraf beoordelen waar het fout gegaan is. Ik zal mijn kinderen alvast adviseren om geen minister van verkeer, landbouw of financiën te worden, want wat er ook beslist wordt, dit kan nog een vervelend staartje krijgen.
Voor bezoekers van de actualiteitendagen in Eindhoven, Sittard, Utrecht en Zwolle ligt er ook een Oudejaarslot klaar. Kijk op http://www.2xplain.nl/Opleiding/actualiteitendag voor informatie en voorwaarden.
Relevante links: